Sneller en efficiënter werken, inzoomen tot op detailniveau en inspecties uitvoeren terwijl een hoogspanningsmast in bedrijf blijft: het zijn slechts enkele voordelen van het gebruik van drones bij inspectie van- en toezicht op hoogspanningsmasten. De landelijke unit Lijnen zet ze wekelijks in. Jelle van der Meer, projectleider bij Toezicht en Inspecties, vertelt er meer over.
“Het team Toezicht en Inspecties inspecteert op gebreken en verzorgt toezicht op hoogspanningsmasten,” legt Jelle uit. “Sinds anderhalf á twee jaar voeren we die inspecties regelmatig uit met speciale drones, apparaten van zo’n elf kilo die alleen bedrijfsmatig mogen worden ingezet.” Voordat het team gebruik maakte van drones gebeurde inspectie door in de masten te klimmen. “Dat is een taak die vraagt om veel extra werkzaamheden. De verbinding moet uit bedrijf, er moeten minimaal twee mensen klimmen vanuit veiligheidsperspectief, op het onderstation moet de lijn vrij geschakeld worden en men moet de lijnen in, om maar wat te noemen. Met een drone brengen we binnen een paar minuten beeld wat we graag willen weten.”
Tot in detail
Maar zie je met het blote oog niet veel meer dan via een camera? “Niet persé,” zegt Jelle. “De professionele camera’s op een drone maken hele gedetailleerde foto’s. We bedenken vooraf wat we in beeld willen brengen en gaan vervolgens met twee man ‘vliegen’. De één bestuurt de drone, de andere bedient de camera. Die laatste persoon is vaak een engineer of toezichthouder. Zij filteren wat ze zien en weten dan snel waar we op in moeten zoomen. Op deze manier brengen we snel en duidelijk in beeld of bijvoorbeeld de ophanging in de mast oké is, of er sprake is van roestplekken, of er een storing is die gebreken geeft. Momenteel werken we aan een aanvullende techniek waarmee we met infrarood sensoren hittevorming kunnen opzoeken op lijnen of andere onderdelen van het net. Daarnaast ontwikkelen we een automatisch detectieprogramma die zaken als roestvorming en kapotte isolatoren kan detecteren.”
Een vervanger van het menselijk oog?
Een mooi voorbeeld waaruit het nut van drones blijkt is de inspectie op de masten van TenneT in het Westen van ons land. “Sommige daarvan staan in het water. Voorheen moesten we daar met een boot naartoe en de masten in. Nu vliegen we binnen een kwartier een inspectie waarvoor we -bij wijze van spreken- de auto niet uithoeven.” Toch is het niet zo dat drones het werk van de klimmers volledig overnemen. Het is echt afhankelijk van de situatie of ze ingezet worden. Jelle: “Met een drone kun je in sommige gevallen een inschatting maken waarna alsnog geklommen wordt.”
Wet- en regelgeving
Het klinkt bijna als prachtig speelgoed, die drones. Toch is het allesbehalve speelgoed. “Je mag ook niet zomaar vliegen met deze drones. Daar zitten een heel handboek en wet- en regelgeving vanuit ILenT aan vast. Daarnaast mag niet iedereen een drone besturen. Wij hebben vijf piloten in dienst die hier een opleiding voor hebben gevolgd.”
De regelgeving m.b.t. drones bepaalt onder andere dat Qirion binnen vitale infrastructuur mag vliegen. Daarnaast is het verplicht om een drone altijd in het zicht te houden van de piloot. “Stel, er komt een traumahelikopter in de zone van de drone, dan moeten we zo snel mogelijk met het ding naar de grond.”
Blijven ontwikkelen
Qirion is koploper binnen de energiesector in de hoogspanning als het gaat om de inzet van drones. “Omdat onze toezichthouders zelf ook vliegen kunnen we sneller toezicht houden op een verbinding. Andere bedrijven moeten hier vaak een externe (commerciële) partij voor inschakelen,” legt Jelle uit. Hoewel het gebruik van drones niet geheel nieuw is voor de organisatie worden ze pas sinds een jaar of twee zo actief ingezet. “We krijgen steeds meer aanvragen en kenbaarheid binnen de organisatie. In principe vliegen we voor onze grote klanten Liander en TenneT en zetten we de drones echt in voor inspectie. Vooralsnog doen we er commercieel niets mee, hoewel we onlangs wel een vrijemarkt klant hebben geholpen. Dat was een energiecentrale.” Zeg dus nooit ‘nooit’, want de ontwikkelingen binnen Qirion volgen elkaar in razendsnel tempo op.”
